Abstract | Sažetak
Centralni venski kateter (CVK) je kateter koji se postavlja ispod kože u venu i omogućuje
dugotrajan venski pristup, koji se postavlja rutinskim postupkom kod bolesnika s prisutnim
indikacijama. Postavljanje CVK provodi kod postojanja neadekvatnog perifernog venskog
pristupa, potrebe za hemodinamskim praćenjem, primjenom periferno nekompatibilne infuzije,
parenteralnom prehranom i primjenom terapije. Nakon plasiranja CVK, postupci koji se provode
moraju se provoditi uz strogo poštivanje asepse i antisepse, kako bi se spriječila pojava infekcija i
drugih komplikacija. CVK se postavlja najčešće u jedinici intenzivnog liječenja i na objedinjenom
hitnom bolničkom prijemu, postavlja ga liječnik na temelju definiranih indikacija i procjene
prednosti u odnosu na prisutne rizike. Najčešći pristupi kod postavljanja CVK su pristup venom
subklavijom, jugularnom i femoralnom venom, a većina CVK se postavlja putem Seldingerove
tehnike pod kontrolom ultrazvuka. Kontraindikacije mogu varirati ovisno o mjestu insercije, stanju
bolesnika i postojećim komorbiditetima, a dijele se na neposredne i odgođene. Učestalost
komplikacija smanjuje se provođenjem zdravstvene njege bolesnika u skladu sa smjernicama i
protokolima. Zdravstvena njega bolesnika sa CVK uključuje održavanje prohodnosti katetera,
njegu mjesta insercije i okolne kože, prepoznavanje čimbenika rizika za razvoj tromboze,
krvarenja, infekcije ili oštećenja kože, te edukacija bolesnika i njegove obitelji o njezi CVK u
kućnim uvjetima. Medicinska sestra ima ključnu ulogu u multidisciplinarnom timu koji skrbi za
bolesnika sa CVK, stoga mora imati potrebna znanja i vještine za provođenje specifičnih
intervencija i pružanja točnih, jasnih i relevantnih informacija bolesniku i članovima njegove
obitelji. |