| Abstract | Kozje mlijeko predstavlja izvor uravnoteženih visoko vrijednih hranjivih komponenti korisnih za zdravlje ljudi te se svojim kemijskim sastavom približava savršenoj hrani. Sadrži cjelovite i visoko probavljive proteine sa svim sadržanim esencijalnim aminokiselinama. Globule mliječne masti su sitnog promjera zbog čega je mlijeko lakše probavljivo. Masnokiselinski profil kozjeg mlijeka se u velikoj mjeri razlikuje od kravljeg jer sadrži visoki udio kaprinske, kaprilne i kapronske masne kiseline što je ujedno i njegova karakteristika. S drugim masnim kiselinama srednje dugog lanca pokazuju razna terapeutska svojstva u liječenju gastrointestinalnih poremećaja i drugih vrsta bolesti. Laktoza je glavni ugljikohidrat mlijeka koji cjelokupno dobrinosi hranidbenoj i zdrastvenoj vrijednosti mlijeka. Za određivanje ukupne hranidbene vrijednosti mlijeka potrebno je odrediti sve prisutne komponente mlijeka poput oligosaharida koji su u manjoj mjeri istraženi u odnosu na laktozu. Oligosaharidi kao rezistentni ugljikohidrati pokazuju svoja bioaktivnitva svojstva tek u debelom crijevu te se mogu smatrati prebioticima. Kozje mlijeko omogućuje važan izvor vitamina posebno vitamina A i mineralnih tvari poput kalcija i fosfora. Hipoalergena svojstva koje pruža kozje mlijeko je od presudne važnosti za osobe koje pate od alergije na kravlje mlijeko zbog čega može biti adekvatna zamjena. Ponekad iz određenih razloga kada humano mlijeko nije prikladno za hranjenje dojenčadi, tada kozje mlijeko može biti važan dodatak u formulama. Na bioaktivna svojstva kozjeg mlijeka osim poznatog kemijskog sastava, u velikoj mjeri utječu i manje poznate, ali itekako važne bioaktivne komponente kao što su imunoglobulini, laktoferin, slobodne aminokiseline i faktori rasta. Probavom proteina mlijeka oslobađaju se bioaktivni peptidi koji pokazuju raznolike fiziološke aktivnosti poput vezanja minerala, antiapetizirajućih, antimikrobnih, antihipertenzivnih, antioksidativnih, antitrombotskih, hipokolesterolemijskih, opioidnih, imunomodulacijskih i citomodulatornih aktivnosti važnih za zdravlje ljudi. |
| Abstract (english) | Goat's milk is a source of balanced high-value nutrients useful for human health and its chemical composition is close to the perfect food. It contains complete and highly digestible proteins with all the essential amino acids contained. Milk fat globules are small in diameter, which makes milk easier to digest. The fatty acid profile of goat's milk differs greatly from cow's milk because it contains a high proportion of capric, caprylic, and caproic fatty acids, which is also its characteristic. With other medium-chain fatty acids, they show various therapeutic properties in the treatment of gastrointestinal disorders and other types of diseases. Lactose is the main carbohydrate of milk, which overall contributes to the nutritional and health value of milk. To determine the total nutritional value of milk, it is necessary to determine the total milk components present, such as oligosaccharides, which have been less investigated than lactose. Oligosaccharides as resistant carbohydrates show their bioactive properties only in the colon and can be considered prebiotics. Goat's milk provides an important source of vitamins especially vitamin A and minerals such as calcium and phosphorus. The hypoallergenic properties provided by goat's milk are crucial for people suffering from cow's milk allergy, which is why it can be an adequate substitute. Sometimes for certain reasons when human milk is not suitable for feeding infants, then goat milk can be an important addition to formulas. The bioactive properties of goat's milk, in addition to the known chemical composition, are largely influenced by lesser-known but very important bioactive components such as immunoglobulins, lactoferrin, free amino acids, and growth factors. Milk protein digestion releases bioactive peptides that exhibit a variety of physiological activities such as mineral binding, anti-appetite, antimicrobial, antihypertensive, antioxidant, antithrombotic, hypocholesterolemic, opioid, immunomodulatory, and cytomodulatory activities important for human health. |
