Naslov Usporedba početka tiskarstva u Poljskoj i Hrvatskoj Naslov (engleski) Comparison of the beginning of printing in Poland and Croatia Naslov (poljski) Porównanie początków drukarstwa w Polsce i Chorwacji Autor Julia Magdalena Radojčić Mentor Ivana Hebrang Grgić (mentor)Član povjerenstva Ivana Hebrang Grgić (član povjerenstva)Član povjerenstva Ana Barbarić (predsjednik povjerenstva)Član povjerenstva Monika Batur (član povjerenstva)Ustanova koja je dodijelila Sveučilište u Zagrebu Datum i država obrane 2023-09-18, Hrvatska Znanstveno / umjetničko DRUŠTVENE ZNANOSTI Sažetak Potreba za umnožavanjem pismenog sadržaja dovela je do osnivanja različitih tehnika dupliciranja. Najvažniji izum takve vrste je Gutenbergov tiskarski stroj, gdje je otisnuta „Gutenbergova Biblija“, koju je Johannes Gutenberg otisnuo otprilike 1455. godine. S vremenom se tiskarski zanat počeo šiti pa su se tiskarske radionice otvorile i u Hrvatskoj i u Poljskoj. Kosinjska tiskara i Senjska tiskara dvije su najpoznatije tiskare na prostorima Hrvatske. Tiskari u Kosinju ne možemo sa sigurnošću pripisati ni jedno tiskano djelo, „Senjski glagoljski misal“ prvo je djelo tiskano u tiskari u Senju. Najpoznatija tiskara u Poljskoj bila je tiskara Hochfedera i Hallera, koja se nalazila u Krakovu i djelovala od 1503. do 1509. godine. Blaž Baromić, Andrija Paltašić i Šimun Kožičić Benja najznačajnija su imena za tiskarstvo u Hrvatskoj, dok razvoju tiskarstva u Poljskoj doprinijeli su Kasper Hochfeder, Jan Haller, Kasper Straube i drugi. „Misal po zakonu rimskoga dvora“ prva je tiskana knjiga u hrvatskoj tiskari i to narodnom jeziku, 1483. godine. U prve otiske u Poljskoj ubrajamo prijevod na poljski naziva „Historyja umęczenia Pana naszego Jezusa Chrystusa“ iz 1508. godine. Pitanjem prvih tiskanih knjiga ili tako zvanih inkunabula, bavi se znanstvena disciplina, inkunabulistika.
Sažetak (engleski) The need to duplicate written content led to the establishment of various duplicating techniques. The most important invention of this kind is Gutenberg's printing press, where the "Gutenberg Bible" was printed, by Johannes Gutenberg around 1455. Over time, the printing trade began to flourish, so printing workshops were opened in Croatia and Poland. Kosinj printing workshop and Senj printing workshop are the two most famous printing workshops in Croatia. We cannot attribute a single printed work to the printing workshop in Kosinj with certainty, on the other hand "Senjski glagoljski misal" was the first work printed in the printing workshop in Senj. The most famous printing workshop in Poland was the printing house of Hochfeder and Haller, which was located in Krakow and operated from 1503 to 1509. Blaž Baromić, Andrija Paltašić and Šimun Kožičić Benja are the most significant names for printing in Croatia, while Kasper Hochfeder, Jan Haller, Kasper Straube and others contributed to the development of printing in Poland. „Misal po zakonu rimskoga dvora“ was the first book printed in the Croatian printing house in native language, in 1483. The first prints in Poland include the Polish translation of the title "Historyja umęczenia Pana naszego Jezusa Chrystusa" from 1508. The scientific discipline, incunabulistics, deals with the question of the first printed books or so-called incunabula.
Sažetak (poljski) Konieczność powielania treści pisanych doprowadziła do powstania różnych technik powielania. Najważniejszym wynalazkiem tego typu jest prasa drukarska Gutenberga, na której wydrukowano „Biblię Gutenberga”, którą wydrukował Johannes Gutenberg około 1455 roku. Z biegiem czasu branża poligraficzna zaczęła się rozwijać, dlatego powstały warsztaty poligraficzne w Chorwacji i Polsce. Kosinjska tiskara i Senjska tiskara to dwie najbardziej znane drukarnie w Chorwacji. Nie możemy z pewnością drukarni w Kosinju przypisać ani jednego dzieła drukowanego, a „Senjski glagoljski misal” był pierwszym dziełem wydrukowanym w drukarni w Senju. Najsłynniejszą drukarnią w Polsce była drukarnia Hochfedera i Hallera, która znajdowała się w Krakowie i działała w latach 1503-1509. Blaž Baromić, Andrija Paltašić i Šimun Kožičić Benja to najważniejsze nazwiska drukarstwa w Chorwacji, a Kasper Hochfeder, Jan Haller, Kasper Straube i inni przyczynili się do rozwoju poligrafii w Polsce. „Misal po zakonu rimskoga dvora“ był pierwszą książką wydrukowaną w chorwackiej drukarni w języku narodowym w 1483 roku. Do pierwszych druków w Polsce zalicza się polskie tłumaczenie tytułu „Historia umęczenia Pana naszego Jezusa Chrystusa” z 1508 roku. Dyscyplina naukowa, inkunabulistyka, zajmuje się problematyką pierwszych drukowanych ksiąg, czyli tak zwanych inkunabułów.
Ključne riječi
tiskara
prvotisak
inkunabula
inkunabulistika
tiskari
Ključne riječi (engleski)
printing workshop
incunabula
incunabulistics
printers
Jezik hrvatski URN:NBN urn:nbn:hr:131:357030 Studijski program Naziv: Informacijske znanosti Vrsta resursa Tekst Način izrade datoteke Izvorno digitalna Prava pristupa Otvoreni pristup Uvjeti korištenja Datum i vrijeme pohrane 2023-09-19 12:19:15
