| Sažetak | Za kemiju nezasićenih spojeva su karakteristične adicijske reakcije, koje se pojavljuju i kod alkina i alena. Primjeri takvih reakcija su hidratiranje, hidrogeniranje, halogeniranje, hidroboriranje i mnoge slične. Jedna od korisnijih reakcije u izrađivanju ugljikovodičnog skeleta je Diels-Alderova reakcija, a radi se o cikloadiciji alkina ili alkena na 1,3 dialken. Ipak terminalni alkini i aleni mogu, relativno lako, u usporedbi sa alkanima, raditi organometalne spojeve, koji ne nalaze neku praktičnu primjenu, ali mogu služiti kao veoma dobri supstrati u sintezi. Zbog toga se često pojavljuju u njihovoj kemiji i reakcije supstitucije. Postoji nekoliko vrsta reakcija u kojima terminalni alkini i aleni mogu stvoriti nove ugljik-ugljik veze uz dijelomično ili potpuno sačuvanje višestrukih veza.
Sinteza alkina se uglavnom provodi eliminaciskim reakcijama iz alkena ili alkana, dok se aleni sintetiziraju izomerizacijom alkina. Obije vrste spojeva pokazuju tendenciju dimerizacije. U slučaju alkina radi se o Glaserovom povezivanju, dok aleni pokazuju manju tendenciju, a povezuju se cikloadicijom. Višestruka veza je uglavnom „meta“ oksidacijskih reagensa.
U kemiji alena se susrećemo s aksijalnom kiralnosti, koja za razliku od centralne, nema centar kiralnosti, nego osnu kiralnost. Kao i kod centralne kiralnosti dolazi do zakretanja ravnine svjetlosti, osim ako se radi o racematu. |
