| Sažetak | Cilj istraživanja je bio utvrditi intenzitet, uzrok, mjesto (deblo, pridanak, žilište, korijen) i veličinu oštećenja dubećih stabala pri sječi i izradi stabala harvesterom, te izvoženju drvnih sortimenata forvarderom. Istraživanje je provedeno u G.J. »Bjelovarska Bilogora« pri proredi odsjeka 14b, površine 18,28 ha, uređajnog razreda običnog graba, starosti 70 godina i odsjeka 14c, površine 9,07 ha, uređajnog razreda obične bukve starosti 79 godina. Na temelju terenske izmjere stabala na primjernim prugama intenzitet štete iskazan je odnosom oštećenih i neoštećenih stabala, uz detaljnu analizu oštećenja kore. Rezultati istraživanja upućuju na najveću zastupljenost oštećenja dubećih stabala u obliku oguljene kore. Stabla s oguljenom korom, u odnosu na ukupan broj preostalih stabala, zastupljenija su u odsjeku 14c (39 %) za 6 % u odnosu na odsjek 14b (33 %). S obzirom na uzrok oštećenja, harvester i forvarder su u odsjeku 14b oštetili podjednak broj stabala, dok je u odsjeku 14c harvester oštetio 10 % više stabala u odnosu na forvarder. S obzirom da je primjena sustava harvester - forvarder u hrvatskom šumarstvu sve učestalija, nužno je kontinuirano provoditi edukacije operatera strojeva o važnosti šumskih ekosustava i osposobljavati ih na način da se oštećenja svedu na najmanja moguća. |
