Sažetak | Akutna limfatička leukemija (ALL) je zloćudna bolest krvi i krvotvornih organa, a glavno joj je obilježje proliferacija limfoblasta u koštanoj srži i/ili perifernoj krvi. Leukemijske stanice najčešće infiltriraju jetru,slezenu, limfne čvorove, a ponekad mogu zahvatiti i središnji živčani sustav. Zbog abnormalnog stvaranja leukemijskih stanica u koštanoj srži, dolazi do nemogućnosti stvaranja normalnih krvotvornih stanica. Iako mehanizam nastanka leukemije nije do kraja poznat, zna se da neke tvari imaju leukogeno djelovanje. Bolest se može pojaviti kod odraslih osoba, ali je najveća učestalost kod djece. Akutna leukemija se najčešće manifestira nespecifičnim simptomima. Klinička slika je posljedica infiltracije leukemijskih stanica u različite organe i oslabljene funkcije koštane srži. Tako najčešće dolazi do anemije, neutropenije i trombocitopenije dok broj leukocita može varirati. S obzirom da je broj neutrofila snižen u većine pacijenata, postoji veliki rizik od nastanka infekcija i zato je potreban mikrobiološki nadzor. Na leukemiju se posumnja na temelju anamneze, fizikalnog pregleda i osnovnih laboratorijskih pretraga kao što su kompletna krvna slika i biokemijske pretrage. U dijagnosticiranju akutne leukemije ključna je analiza punktata koštane srži s obzirom da u perifernoj krvi nisu uvijek prisutne leukemijske stanice. Uzorak koštane srži se šalje na citomorfološke, citokemijske, imunofenotipske, citogenetske i molekularne pretrage. Dijagnoza se temelji na prisutnosti blasta u koštanoj srži uz potiskivanje normalne hematopoeze. Potrebno je dokazati najmanje 5% blasta u koštanoj srži. Na temelju morfoloških obilježja određuje se porijeklo blasta. Imunofenotipizacijom se mogu razlikovati limfoblasti T i B loze, a citogenetske i molekularne pretrage daju nam korisne podatke o prognozi bolesti budući da se tim pretragama otkrivaju različite kromosomske aberacije. Osim kromosomskih abnormalnosti i imunofenotipskih karakteristika, neki od bitnih prognostičkih čimbenika su dob bolesnika, broj leukocita i prisutnost ili odsutnost bolesti u središnjem živčanom sustavu. Svaka od navedenih laboratorijskih pretraga je bitna i niti jedna se ne smije izostaviti. One omogućuju precizno postavljanje dijagnoze i na temelju njih daje se određena vrsta terapije koja nastoji uvesti dijete u fazu remisije. |