Sažetak | Ultrazvuk predstavlja mehaničke valove kojima je frekvencija preko 20000 Hz, i kao takva nečujna za ljudsko uho. Razvoj ultrazvučne tehnologije, te otkrivanje Doplerovog efekta do temelja su promijenili vaskularnu medicinu. Ovo otkriće omogućilo je razvoj obojenog ( color) doplerskog ureĎaja, bez kojeg je suvremena vaskularna medicina nezamisliva. Colordopler je izumkoji nam sluţi za analizu protoka unutar krvnih ţila. Mjeri se smjer i brzina protoka. Ovom pretragom se mogu utvrditi i razna patološka stanja kod pacijenta. Protok se kod obojenog doplera kodira bojom, te različite boje i njihove nijanse imaju različita značenja. Osnovno načelo rada doplerskog ureĎaja bazirano je na odašiljanju i primanju ultrazvučnih signala, ti signali vaţni su radi detekcije gibanja krvi. Ultrazvučna sonda sadrţi piezoelektrične kristale čija je sposobnost da električne impulse pretvaraju u mehaničke (ultrazvučne) valove, ali i obrnuto. Kod ultrazvučnog aparata i pri analiziranju hemodinamike ( mjerenje količine te brzine protoka), mjeri se razlika odašiljane te reflektirane frekvencije ultrazvučnih valova. Svojstvo ultrazvučnih valova je da se odbijaju kada ih usmjerimo na neki reflektor. Refleksija je odgovorna za nastanak ultrazvučnog prikaza.Kada je reflektor u stanju mirovanja, odnosno kada je nepomičan, tada su frekvencija emitiranog i reflektiranog vala identične. Kada se reflektor pribliţava izvoru, frekvencija koja je reflektirana će u tom slučaju biti veća od poslane, a kada se reflektor udaljava od izvora, odbijena frekvencija biti će manja. Color dopler krvnih ţila vrata neinvazivna je ultrazvučna pretraga koja nam omogućuje prikaz vratnih arterija i vena, te njihovu analizu. Ova pretraga daje nam uvid u razne morfologije i patologije krvnih ţila, te pomoću nje moţemo vidjeti razne aterosklerotske promjene, u koje ubrajamo plak, kao i začepljenje i suţenje krvnih ţila. Poloţaj pacijenta za pretragu krvnih ţila vrata je slijedeći: pacijent leţi na leĎima, dok je vrat pacijenta hiperesktendiran, ispod vrata treba postaviti manji podloţak ili jastučić. Bolesnik bi trebao glavu okrenuti u smjeru suprotnom od arterija koje ţelimo snimati. Kako bi ultrazvučni pregled bio uspješan i u cijelosti napravljen, potrebno je krvnu ţilu prikazati cijelom duljinom. TakoĎer, tehnički je vrlo vaţan kut izmeĎu sonde i krvne ţile. Ukoliko je taj kut prevelik, dobivena snimka kao i rezultati dobiveni takvom pretragom neće biti klinički prihvatljivi. Kod krvnih ţila vrata promatramo stupanj stenoze krvne ţile u postotku, PSV(peak systolic value), EDV (end-diastolic velocity), brzinu protoka i njegov smjer. Kada dobimo ţeljene parametre, moguće je postaviti vrlo točnu dijagnozu aterosklerotskih bolesti kao što su npr. okluzija i stenoza karotidnih arterija, kao i drugih neaterosklerotskih bolesti kao što su disekcija, fibromuskularna displazija te arteritis. Pomoću ultrazvučnog pregleda vrata moguće je uočiti i druge patologije koje se nalaze izvan krvnih ţila, a color dopler daje nam mogućnost vizualizacije glomus-tumora vrata, dok se color doplerom moţe prikazati i protok u tumoru. |