Sažetak | Šećerna bolest je skupina metaboličkih poremećaja karakteriziranih hiperglikemijom nastalom zbog poremećaja u izlučivanju inzulina i/ili djelovanju inzulina. Normalnom hormonalnom regulacijom koncentracija glukoze se održava u granicama od oko 4,4 do 6,4 mmol/l. Poremećaji regulacijskog mehanizma izazivaju povišenje, hiperglikemiju ili smanjenje odnosno hipoglikemiju, koncentracije glukoze u krvi. Razlikujemo dva osnovna tipa šećerne bolesti tip I i tip II. Tip I šećerne bolesti razvija se u genetski predisponiranih osoba izloženih faktorima okoliša koji pokreću autoimuno razaranje β stanice otočića pankreasa. Najčešći oblik, inzulin neovisni tip šećerne bolesti II, ima genetsku osnovu, ali bolest se također može pojaviti i kao posljedica neke primarne bolesti koju prati poremećaj stvaranja i izlučivanja hormona inzulina. Uz pravilnu prehranu i terapiju neinzulinskim lijekovima nivo glukoze može se dugo vremena održavati unutar referentnog intervala. Treći oblik šećerne bolesti je gestacijski dijabetes (GD) koji se prvi put pojavljuje u trudnoći, a nestaje nakon porođaja. Pojavljuje se u 1-2% trudnica.
Dijagnoza šećerne bolesti postavlja se isključivo na potvrdi hiperglikemije, povišene koncentracije glukoze u krvi. Trenutno važeći dijagnostički kriteriji uključuju simptome hiperglikemije i: a) pojedinačnu vrijednost glukoze u plazmi, neovisno o vremenu proteklom od obroka, >11,1 mmol/L
b) vrijednost glukoze natašte u plazmi >7,0 mmol/L ili
c) vrijednost glukoze 2 sata nakon opterećenja u oralnom opterećenjuglukozom (OGTT-u)>11,1 mmol/L .
Za određivanje glukoze u krvi koriste se enzimske metode i to metoda s heksokinazom koja ima prednost pred metodom s glukoza-oksidazom jer urati, askorbinska kiselina i druge reducirajuće tvari ne utječu na rezultat. Metoda s heksokinazom se uzima kao referentna metoda za određivanje koncentracije glukoze. Prednosti su joj što je osjetljiva, točna i brza, te se njom može obuhvatiti široko područje koncentracija. |