Sažetak | Prema Svjetskoj Zdravstvenoj Organizaciji, moždani udar je klinički sindrom definiran kao naglo nastali žarišni ili, rjeđe globalni neurološki deficit koji traje dulje od 24 sata ili dovodi do smrti, a može se objasniti samo cerebrovaskularnim poremećajem. Zahtijeva brzu dijagnostičku obradu, ciljano liječenje i adekvatnu njegu i skrb. Subarahnoidalno krvarenje – SAH jedan je od oblika moždanog udara, označava prisustvo krvi u subarahnoidalnom prostoru. Učestalog subarahnoidalnog krvarenja je 10 do 15 stanovnika na 100 000. Pojavljuje se češće u starijoj životnoj dobi (iznad 70 godina), mada je učestalost spontanog subarahnoidalnog krvarenja kod ljudi srednje životne dobi (55-60 godina) veća, sa visokim stupnjem mortaliteta i morbiditeta. Prognoza SAH-a ovisi o samoj težini kliničke slike, stanju svijesti, prisutnosti neurološkog poremećaja te nekim drugim faktorima poput starosne dobi, kroničnih bolesti, prisutstva krvi i hematoma u subarahnoidalnom prostoru i slično. Zbrinjavanje i liječenje pacijenata sa SAH-om podrazumijeva niz kompleksnih postupaka, od strane samog liječnika koji vodi tim, medicinskih sestra i tehničara te ostalih zdravstvenih djelatnika. Zdravstvena njega bolesnika SAH-om, u procesu pružanja zdravstvene njege, prolazi nekoliko faza: od akutnog zbrinjavanja, do zbrinjavanja u postakutnoj fazi pa sve do procesa rehabilitacije te planiranja otpusta. Svaka od tih faza zbrinjavanja, zahtijeva maksimalan angažman i znanje medicinske sestre. |